De vijf-elementenleer komt oorspronkelijk uit de Traditionele Chinese Geneeswijze (TGC/TCM). De Chinezen ontdekten een natuurlijke, terugkerende cyclus in alle processen in de natuur en daarmee ook in onszelf.
De fases geboorte, groei, transformatie, oogst en opslag laten zich in iedere cyclus in het leven en in de natuur zien. Aan die fases in de natuur koppelden ze vijf elementen: Hout-vuur-Aarde-Metaal-Water. Ieder element vertegenwoordigt een seizoen, bepaalde gevoelens, gedachtes, emoties en kwaliteiten, en een yin-orgaan en een yang-orgaan van waaruit de meridianen (energiebanen) ontstaan.
In dit artikel neem ik je graag mee in de kenmerken van de vijf elementen. Ook lees je meer over de voedende en de controlerende cyclus van de vijf elementen.
5 elementen, een natuurlijk evenwicht
De vijf elementen in onszelf en in de natuur zijn altijd op zoek naar evenwicht. Ze voeden en controleren elkaar, altijd op zoek naar de juiste balans. Dat betekent ook dat wanneer een van de elementen wat uit balans raakt, dat direct een effect heeft op de andere elementen. Dat kun je herkennen aan bepaalde gevoelens of gedachtes die boven komen, of bepaalde fysieke klachten die zich ineens laten zien.
De voedende cyclus en de controlerende cyclus
De vijf elementen voeden en controleren elkaar dus. In een voedende cyclus spreek je van een gezonde situatie: er ontstaat een kettingreactie van voeding die begint in een element en een positief effect heeft op de andere elementen. De controlerende cyclus is er juist om verstoringen weer terug in balans te brengen.
De voedende cyclus De controlerende cyclus
Hout voedt het Vuur Hout verdeelt de Aarde
Vuur schept Aarde Aarde absorbeert Water
Aarde herbergt Metaal Water dooft het Vuur
Metaal draagt Water Vuur smelt het Metaal
Water voedt het Hout Metaal hakt door Hout
Een overzicht van de 5 elementen
Zoals je ziet is ieder element verbonden met een ander element. De elementen kennen allemaal hun eigen periode waarin ze het meest actief zijn en waarin je dus het meest gebruik kunt maken van een specifieke energie.
Hout-element
Het Hout-element staat voor de geboorte en creatie. Het vertegenwoordigt een enorme groeikracht. Denk maar aan de eerste zaadjes die zich door de aarde wringen om boven de grond uit te groeien. Het seizoen dat aan het Hout-element verbonden is, is dan ook de lente. De lever en de galblaas vertegenwoordigen het Hout-element.
Als het Hout-element in balans is, beweeg je gemakkelijk mee met veranderingen, ervaar je creatiekracht en ga je een nieuw begin aan. Als het Hout-element wat meer voeding vraagt, kun je gevoelens ervaren als irritatie en frustratie. De emotie die bij het Hout-element hoort, is woede.
Vuur-element
Het vuur-element staat voor groei, bloei en passie. Het stelt je in staat om te genieten en zorgt ervoor dat je gezonde verbindingen vanuit het hart ervaart. Het seizoen dat verbonden is aan het Vuur-element, is de zomer. Deze periode nodigt je uit om te genieten, te ontspannen en te verbinden met de mensen om je heen. Het Hart, de Dunne darm, het Pericardium en de Drievoudige verwarmer vertegenwoordigen het Vuur-element.
Als het Vuur-element in balans is, ervaar je vreugde en plezier. Je voelt passie en je innerlijke vuur brandt. Als het vuur-element wat meer voeding vraagt kun je overdadige vreugde ervaren, maar ook slaapproblemen of depressie kunnen hun oorzaak vinden in een disbalans in het Vuur-element. De emotie die bij het Vuur-element hoort, is lachen.
Aarde-element
Het Aarde-element staat voor transformatie en stabiliteit. Het is de verzorgende energie die ons draagt en herstel mogelijk maakt. Het Aarde-element herstelt de balans en maakt de overgang tussen verschillende fases mogelijk. De nazomer hoort dan ook bij het Aarde-element, net als de overgang tussen ieder seizoen. De Milt en de Maag vertegenwoordigen het Aarde-element.
Als het Aarde-element in balans is, voel je je evenwichtig en zeker. Je beweegt gemakkelijk door transformaties heen en je voelt je veilig en thuis bij jezelf. Als het Aarde-element wat meer voeding vraagt, kun je je onzeker of wat onstabiel voelen. De emotie die bij het Aarde-element hoort, is piekeren.
Water-element
Tijdens de fases dat het Water-element het meest actief is, keren we zoveel mogelijk naar binnen en verblijven we veelal in rust. Het is de periode waarin we onze opgedane energie opslaan en nieuwe energie verzamelen voor een nieuwe cyclus van groei. Het Water-element hoort dan ook bij de winter. De Nieren en de Blaas vertegenwoordigen het Water-element.
Als het Water-element in balans is, ervaar je de zachte kracht van water. Je voelt vertrouwen en overgave en ervaart je eigen daadkracht. Als het Water-element om meer voeding vraagt, kun je je angstig voelen. Het kan ook zijn dat je het lastig vindt om te focussen. De emotie die bij het Water-element hoort, is angst.
Yin yoga en de vijf-elementenleer
De vijf elementen vragen dus om voeding, zodat ze jou de levensenergie schenken die je nodig hebt. Helaas is er vaak een grote disbalans in onszelf en in de manier waarop de vijf elementen met elkaar samenwerken. Met onze westerse levensstijl, die vaak vooral een beroep doet op onze yang-energie, vragen we eigenlijk te veel van onze levensenergie, zonder dat we die aanvullen of de tijd geven voor rust en herstel (yin-energie).
Yin yoga is dan ook een mooie zachte tegenhanger van onze vaak actieve, naar buiten toe gerichte levensstijl. Tijdens yin yoga keren we naar binnen en is er alle ruimte voor verzachting, overgave, verstilling en diepe ontspanning. Op die manier voeden we de vijf elementen en de bijbehorende meridianen.
Daarnaast is de yin yoga ook ontwikkelt om de energiebanen in ons lichaam te stimuleren en balanceren, waardoor het evenwicht tussen de vijf elementen, en daarmee in onszelf, wordt hersteld.
Ieder houding die we doen in de yin yoga, is dan ook verbonden aan bepaalde elementen en meridianen. Zo kun je bewust voeding geven aan de vijf elementen en de 12 meridianen in jezelf. Je ervaart daardoor meer ontspanning, balans, veerkracht, levensenergie en levensvreugde.
Samen op weg naar rust, ontspanning en herstel
Wekelijkse online yin yogalessen
De wekelijkse online yin yogalessen die ik organiseer staan volledig in het teken van diepe ontspanning, rust en herstel. Er is veel ruimte voor persoonlijke aandacht en ik stem altijd af op de mogelijkheden van iedere deelnemer.
De lessen zijn online, zodat het geen beperking hoeft te zijn voor de hoeveelheid energie of pijnklachten die je ervaart. Toch is er ook altijd meer dan voldoende tijd en ruimte om met elkaar en de andere deelnemers te verbinden.